Strefa Słowa » O co właściwie chodzi z tą terapią ?

Początki

Wizyta u psychoterapeuty bywa dla niektórych stresującym doświadczeniem. Rodzi się wiele pytań i wątpliwości. Jako że mniej obawiamy się tego co znane, chciałabym przybliżyć jak wygląda praca z psychoterapeutą, by oswoić proces, który w rzeczywistości może okazać się jedną z najlepszych inwestycji.

Psychoterapeuta na pierwszy spotkaniu zbiera wywiad, mający na celu poznanie objawów, które sprowadzają klienta. Bywa, że do gabinetu psychoterapeuty trafiają osoby, które wcześniej otrzymały rozpoznanie zgodnie z (jeszcze obowiązującą w Polsce) klasyfikacją ICD 10 od lekarza psychiatry. Wówczas psychoterapeuta, wraz z lekarzem psychiatrą tworzą zespół leczący. Najkorzystniej jest, kiedy mogą ze sobą współpracować, jednak nie w każdym przypadku taka forma będzie możliwa.

W innych przypadkach do gabinetu psychoterapeutycznego trafiają klienci "z ulicy", którzy uskarżają się na różne dolegliwości natury psychologicznej, z którymi nie mogą sobie poradzić.

W jednym i drugim przypadku terapeuta przeprowadza swoją diagnozę (psychoterapeuci obok klasyfikacji ICD 10 korzystają również z nowszej klasyfikacji DSM V oraz nowych wytycznych nieopublikowanej jeszcze klasyfikacji ICD11). Diagnoza psychologa, który często z uwagi na dłuższy czas spędzony w gabinecie z klientem może uwzględniać więcej zmiennych, niż diagnoza lekarza psychiatry, o czym niejednokrotnie mówią sami lekarze. W wywiadzie zatem psycholog pyta o okoliczności pojawiania się objawów, moment, w którym szczególnie się nasilają, modulatory natężenia odczuwanego dyskomfortu. Psychoterapeuta weryfikuje również to, czego klient unikał w obawie o nasilenie objawów, a także sposoby jakimi do tej pory próbował sobie radzić. Wraz z pacjentem terapeuta określa błędne koła podtrzymujące trudności oraz tworzy konceptualizację odpowiadającą na pytania JAK objaw wpływa na funkcjonowanie pacjenta, ale również DLACZEGO pacjent rozwinął tego typu objawy.

Żeby zidentyfikować dlaczego pacjent rozwinął objawy, z którymi się zgłasza klient psycholog przeprowadza wywiad pogłębiony, obejmujący m.in. pytania o rodzinę pochodzenia: rodziców, rodzeństwo, ale także zwyczaje, temperaturę uczuć panującą w rodzinie, relacje rówieśnicze, pozycję w grupie oraz ważne wydarzenia, które były udziałem klienta.

Psychoterapia poznawczo-behawioralna to nie tzw. wolna amerykanka

Psychoterapeuta poznawczo-behawioralny pracuje w oparciu o protokoły pracy, czyli pewien schemat postępowania, wymagający przejścia przez określone fazy, by zmiana w procesie terapii była odczuwalna. Opracowane dla wybranych zaburzeń protokoły pracy zostały przebadane naukowo, dzięki czemu wiemy, że ich skuteczność jest udowodniona. Obok wchodzących w protokół pracy punktów realizowanych na sesji psychoterapeuta angażuje klienta, który wykonując zalecone prace domowe bierze aktywny udział w terapii. Prace domowe mają wysoką wartość terapeutyczną dlatego niezwykle ważne jest sumienne ich wykonywanie.

Ile to będzie trwało?

Teoretycznie gdy postępujemy zgodnie z protokołem terapii poznawczo-behawioralnej jesteśmy w stanie określić, ile sesji przeznacza się na osiągnięcie danego celu. W praktyce jednak rzadko zdarza się, że klient zgłasza tylko jeden problem. Bardzo często podczas wstępnej diagnozy można rozpoznać dwa, trzy a nawet więcej problemów, które wymagają zaopiekowania. Dzieje się tak, gdyż jedne zaburzenia mogą przyczyniać się do rozwoju następnych np. pacjent cierpiący na objawy lękowe, stosujący strategię unikania może doświadczyć z upływem czasu objawów depresyjnych, jako konsekwencji np. utraty relacji, niepowodzeń w pracy itd. Zaburzenia często też po prostu współwystępują ze sobą np. ADHD często wikła się zaburzeniami depresyjno-lękowymi lub zaburzeniami opozycyjno-buntowniczymi, do tego często można rozpoznać specyficzne trudności w uczeniu, które komplikują sytuację itp. Wówczas powstaje dylemat, które z tych zaburzeń jest pierwotne i od czego zacząć leczenie. Decyzję podejmuje psychoterapeuta, który służy swoją wiedzą i doświadczeniem w porozumieniu z klientem, który jest specjalistą od samego siebie i najlepiej zna swoje potrzeby.

Postępy w leczeniu są uwarunkowane nie tylko sprawnością pracy terapeuty, ale przede wszystkim gotowością do wprowadzenia zmian przez klienta i aktywnością w wykonywaniu prac domowych. Jeśli pojawiają się nowe wątki w terapii konieczne jest ustalenie, czy ważniejsza jest kontynuacja wyznaczonego celu, czy też zmiana priorytetów kosztem wydłużenia czasu potrzebnego do osiągnięcia pierwotnie założonego celu.

Cele w psychoterapii

Mówiąc o celu psychoterapeuta poznawczo-behawioralny ma na myśli konkretne zachowanie lub sposób myślenia, jaki klient chciałby mieć po zakończonej terapii, by uznać ją za trafioną inwestycję. Celem nie może być np. nie czucie lęku, gdyż sam w sobie lęk w rzeczywistości nie jest traktowany w terapii poznawczo-behawioralnej jako problem. Jeśli natomiast odczuwanie lęku uniemożliwia funkcjonowanie, podejmowanie aktywności, które chciałbym wykonywać, a nie jestem w stanie np. unikam aktywności, które wywołują atak paniki, a przez to nie mogę wyjechać na wakacje ( a jest to dla mnie ważne i zgodne z moimi wartościami ) lub wycofuje się z relacji, nie bronie swoich granic i czuję do siebie coraz mniejszy szacunek to jest to obszar do pracy. Sam poziom lęku mogę natomiast traktować jako dodatkową zmienną, której natężenie mogę zmierzyć. Opracowując zatem cel, koncentrujemy się nie na tym czego nie chcę (np. nie martwić się, nie być smutnym), a zamiast tego na określaniu czego chcę w obszarze behawioralnym np. zwiększyć liczbę relacji z ludźmi lub poznawczym "akceptować siebie - zarówno swoje słabsze, jak i mocne strony" .

Cel powinien być oczywiście możliwy do zrealizowania i oparty o SMART. Dzięki czemu możliwe będzie śledzenie postępów i uzyskanie upragnionej zmiany.

Organizacja

Żeby cele były możliwe do osiągnięcia potrzebna jest systematyczność. Zwykle planuje się cotygodniowe sesje, które mają zapewnić regularność podejmowanych działań zmierzających do uzyskania poprawy. Jeśli jesteś zbyt zajęty, a poziom motywacji do uzyskania zmian jest niewielki warto rozważyć przełożenie decyzji o terapii na bardziej dostępny czas. Praca terapeutyczna wymaga czasu i spokoju.

Mam nadzieję, że opisane pokrótce zagadnienia będą pomocne w rozwianiu najczęściej pojawiających się wątpliwości i ułatwią podjęcie ostatecznej decyzji.

O co właściwie chodzi z tą terapią ?

Dla klientów

Firma

Kontakt